"Education shall be directed to the full development of the human personality and to the strengthening of respect for human rights and fundamental freedoms. It shall promote understanding, tolerance and friendship among all nations, racial or religious groups, and shall further the activities of the United Nations for the maintenance of peace".

Article 26, UDHR 

Για μία πολυπολιτισμική σύγχρονη κοινωνία 

Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 ως σήμερα η Ελλάδα από χώρα εξαγωγής μεταναστών έχει σταδιακά μετατραπεί σε χώρα υποδοχής μεταναστών. Η μετεξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας σε πολυπολιτισμική, αν και έφερε νέα δεδομένα στην εκπαιδευτική πραγματικότητα, δεν οδήγησε όπως θα έπρεπε και στην αντίστοιχη μετεξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε αυτό να ανταποκριθεί με επιτυχία στις νέες συνθήκες. 

Το υπουργείο Παιδείας απέναντι στη μεγάλη εισροή παιδιών μεταναστών αντέδρασε καθυστερημένα και αποσπασματικά. Τα μέτρα τα οποία ελήφθησαν με τον νόμο για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση (Ν. 2413/1996) ήταν ανεπαρκή και χωρίς διάρκεια, π.χ. οι τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τμήματα υπολειτουργούν ή έχουν καταργηθεί. Επίσης οι προβλέψεις στον ίδιο νόμο για τη μητρική γλώσσα και τον πολιτισμό που μεταφέρουν τα παιδιά από τις πατρίδες τους παρέμειναν σε θεωρητικό επίπεδο και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. 

Εκτός από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες μαθητές και μαθήτριες στην ελληνική γλώσσα, δυσκολεύονται επίσηςνα προσαρμοστούν στη σχολική ζωή και κουλτούρα

Την ένταξη των μεταναστών μαθητών στο εκπαιδευτικό σύστημα δυσκολεύει ακόμη περισσότερο η ξενοφοβία, η οποία εκδηλώνεται τόσο από μερίδα των εκπαιδευτικών όσο και από έλληνες γονείς, όπως τονίζει αντίστοιχη έρευνα του ελληνικού τμήματος της UΝΙCΕF (2001), καθώς και το αβέβαιο νομικό καθεστώς σχετικά με τη μετανάστευση. Παράλληλα πολλοί μετανάστες και πρόσφυγες γονείς, μη γνωρίζοντας την ελληνική γλώσσα, δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με το σχολείο, τους εκπαιδευτικούς των παιδιών τους ή με άλλους γονείς. Ετσι απέχουν από σχολικές δραστηριότητες, δεν συμμετέχουν στα συλλογικά όργανα των γονέων και σπανίως διεκδικούν τα δικαιώματα των παιδιών τους στην εκπαίδευση. Οι έλληνες γονείς επίσης, θεωρώντας ότι η ανομοιογένεια που παρατηρείται στις σχολικές τάξεις είναι επιζήμια για τα παιδιά τους, συχνά 

εκφράζουν την αγωνία τους και εκδηλώνουν ξενοφοβικά συναισθήματα. Οι επιπτώσεις της κατάστασης που περιγράφηκε και αφορά την πλειονότητα των ελληνικών σχολείων είναι πολλές, με σοβαρότερη την αυξημένη μαθητική διαρροή από την υποχρεωτική εκπαίδευση των μεταναστών μαθητών σε σχέση με εκείνη των ελλήνων συμμαθητών τους, όπως αποκαλύπτουν πρόσφατα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Μετάβασης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. 

Είναι γεγονός ότι, αν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την πολυπολιτισμικότητα των σχολείων μας ως πρόβλημα και όχι ως ικανή συνθήκη για ουσιαστικότερη και ευρύτερη παιδαγωγική προσέγγιση προς όφελος όλων των παιδιών, Ελλήνων και αλλοδαπών, τα προβλήματα θα πολλαπλασιάζονται, η αναπαραγωγή κοινωνικών ανισοτήτων θα διαιωνίζεται και πολλά παιδιά θα συνεχίσουν να οδηγούνται στον κοινωνικό αποκλεισμό. Για να ανταποκριθεί λοιπόν το σχολείο στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές συνθήκες χρειάζονται ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και στο περιεχόμενό του με στόχο τη θετική αντιμετώπιση και την αξιοποίηση της ανομοιογένειας του μαθητικού πληθυσμού.

Οι διαπολιτισμικές δράσεις αναπτύσσουν την αυτοεκτίμηση των «διαφορετικών» παιδιών, βοηθούν στην καλλιέργεια ισοτίμων σχέσεων ανάμεσά τους, στην αναγνώριση και στον σεβασμό των δικαιωμάτων τους, ενώ παράλληλα καταπολεμώνται προκαταλήψεις και φαινόμενα επιθετικότητας και παραβατικών συμπεριφορών στο σχολικό πλαίσιο. 

Τι μπορούμε να κάνουμε

Ο ρατσισμός υποστηρίζει ότι δεν μπορούμε να αντιδράσουμε. Όμως υπάρχουν πάντα πράγματα που μπορούν να γίνουν. Είναι σημαντικό να αναπτύξουμε δραστηριότητα. Συνήθως αισθανόμαστε καλύτερα όταν κάνουμε πράγματα για θέματα που μας ενδιαφέρουν. Παραθέτω μερικές ιδέες με την πεποίθηση ότι θα τις συμπληρώσετε με τις δικές σας.

Μπορούμε :

• Να χτίσουμε μια φιλία με κάποιον που είναι "διαφορετικός " από εμάς.
• Να γράψουμε ένα γράμμα (σε μια εφημερίδα ή σε έναν εκλεγμένο ηγέτη κ.λ.π.) προτείνοντάς του δράσεις ενάντια στις διακρίσεις.
• Να κάνουμε μια δωρεά σε μια οργάνωση με σκοπούς ανθρωπιστικούς .
• Να διαμαρτυρηθούμε όταν κάποια συμπεριφορά, μας φαίνεται άδικη.
• Να ενδιαφερόμαστε για τις κουλτούρες άλλων λαών και να ζητάμε να αναφέρονται αυτές στο σχολείο.
• Να πάρουμε ενεργά μέρος σε αυτό το site λέγοντας τις απόψεις μας και προτείνοντας λύσεις.:))^[1]
• Να πάμε σε μια γιορτή , ένα φεστιβάλ , μια θρησκευτική εκδήλωση που διοργανώνει ομάδα διαφορετική από την δικιά μας.
• Να ζητήσουμε από τον "άλλο" τον "ξένο" να μας μιλήσει για την πατρίδα του ή δυνατόν να μας μάθει μερικές λέξεις ή να μας μιλήσει για κάποια έθιμα του τόπου του.
• Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε?^[2]

Να εφαρμόσουμε, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, μια κουλτούρα όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα θα είναι κατανοητά , σεβαστά και υπερασπιζόμενα. Μερικοί από τους γενικούς στόχους μιας τέτοιας εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα στοχεύει :

• Tην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών
• Nα αναπτύξουν την αίσθηση του αυτοσεβασμού και του σεβασμού των άλλων: μια τιμή για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
• Την ανάπτυξη στάσεων και συμπεριφορών που θα οδηγήσουν στον σεβασμό των δικαιωμάτων των άλλων
• Να διασφαλίσει την πραγματική ισότητα των φύλων και των ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες σε όλους τους τομείς
• Την προώθηση του σεβασμού, της κατανόησης και της εκτίμησης της πολιτιστικής πολυμορφίας, ιδίως έναντι των διαφόρων εθνικών, εθνοτικών, θρησκευτικών, γλωσσικών και άλλων μειονοτήτων και κοινοτήτων
• Την ενίσχυση των ατόμων προς την κατεύθυνση του ενεργού πολίτη
• Την προώθηση της δημοκρατίας, της ανάπτυξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αρμονίας, της αλληλεγγύης και της φιλίας μεταξύ των λαών και των εθνών
• Την προώθηση των  δραστηριοτήτων των διεθνών οργανισμών με στόχο τη δημιουργία μιας κουλτούρας ειρήνης, με βάση οικουμενικές αξίες των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τη διεθνή κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη μη βία.

Αναλυτικά:

• Στο σχολείο
• Διαπολιτισμική εκπαίδευση
• Στην κοινωνία 

 ^[3]