Ορισμός

Σεξισμό ονομάζουμε το σύνολο των προκαταλήψεων και συμπεριφορών, οι οποίες πηγάζουν από την βίαια (δηλαδή αυθαίρετα άνιση) δυιστϊκή [dualist/binary] ιδεολογία που έχει τη βάση της στο διαχωρισμό των φύλων σε αρσενικό και θηλυκό (de Beauvoir 1949, Cixous 1997), και οι οποίες θεωρούν το ένα εκ των δύο φύλων βιολογικά, ηθικά, διανοητικά και πνευματικά υποδεέστερο του άλλου, επιτρέποντας—ή και θεσμοθετώντας—τις εναντίον του συστηματικές διακρίσεις, αρνητικές ή φοβικές κρίσεις, φυσικούς περιορισμούς ή και εκδηλώσεις μίσους. Ο σεξισμός αφορά στις πεποιθήσεις που οδηγούν σε αυθαίρετες διακρίσεις κατά των γυναικών με βάση τα στερεότυπα του φύλου τους και μόνο, στα πλαίσια της πατριαρχικής κοινωνίας, όπως αυτή πραγματώνεται με διάφορες μορφές ανά τον κόσμο (και τότε είναι γνωστός και ως «ανδρικός σωβινισμός» [male chauvinism]), χωρίς όμως να αποκλείονται οι περιπτώσεις όπου η διάκριση λειτουργεί κατά των ανδρών (με την αντίστοιχη γυναικεία σκέψη να θεωρείται «γυναικείος σωβινισμός» [female chauvinism]). Στην ακραία μορφή του εκδηλώνεται και ως μισογυνία (ή μισανδρία, όταν στρέφεται ενάντια στους άνδρες), όρος που υποδηλώνει το γενικευμένο μίσος και ακραία προκατάληψη εναντίον των γυναικών (ή ορισμένων κατηγοριών γυναικών), από άτομα ανεξαρτήτως φύλου ή από ολόκληρες κοινωνίες των οποίων οι κώδικες λειτουργίας βλάπτουν σοβαρά τις γυναίκες (Η πατριαρχική κοινωνία δε—το είδος της κοινωνίας που στηρίζεται στην ιδέα της «φυσικής», ανωτερότητας του άρρενος και ιεραρχεί τις κοινωνικές, οικονομικές και ηθικές δομές της με γνώμονα την πρωτοκαθεδρία του αρσενικού ενάντια στο θηλυκό και την ανδροκρατία της εξουσίας—αποτελεί και το γενεσιουργό πλαίσιο για τις σεξιστικές ιδεολογίες και συμπεριφορές, αλλά και το αποτέλεσμά του συνόλου των πρακτικών αυτών στη διάρκεια των αιώνων.

Πως εκδηλώνεται?

Ο σεξισμός όμως εκδηλώνεται πιο απτά μέσα από κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές διακρίσεων [disrimination] που θεωρούν εκ προοιμίου τη γυναίκα ως το «ασθενές φύλο» και μπορούν να πάρουν (μεταξύ άλλων) τις εξής μορφές:

- Στο σπίτι: παραδοσιακός διαχωρισμός των ρόλων των φύλων [gender segregation], με τον άντρα να αναλαμβάνει την κερδοφόρα και κοινωνικά αναγνωρισμένη εξωτερική εργασία και τη γυναίκα να περιορίζεται στον εσωτερικό χώρο του σπιτιού και της οικογενείας, με μη-αναγνώριση του κοινωνικού ρόλου και της εργασίας της εκεί (Hartmann 1982)• απλήρωτη και κρατικά ανασφάλιστη εργασία στα οικιακά και στη μητρότητα, διακρίσεις και έλλειψη μέριμνας για ανύπαντρες μητέρες και παιδιά χωρίς αναγνωρισμένο πατέρα. Συχνά ο σεξισμός μπορεί να λαμβάνει κεκαλυμμένη «θετική» χροιά: η πεποίθηση ότι οι γυναίκες είναι το αδύναμο φύλο και χρήζουν προστασίας και αστυνόμευσης από τον πατέρα, τον σύζυγο, ή τον μεγαλύτερο αρσενικό της οικογενείας.

- Στο χώρο εργασίας: χαμηλότεροι μισθοί για τις γυναίκες, υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και διακρίσεις στις προσλήψεις (Rubin 2008), εχθρικό εργασιακό περιβάλλον με εκδηλώσεις μίσους ή άσκηση σεξουαλικών πιέσεων [sexual harassment], απολύσεις ή διακρίσεις κατά των εγκύων γυναικών, έλλειψη βρεφονηπιακής φροντίδας για μητέρες που φροντίζουν τα παιδιά τους, πρακτικές «γυάλινης οροφής» [glass ceiling]—ένα ανομολόγητο αλλά υπαρκτό όριο που εμποδίζει τις γυναίκες καριέρας από την πρόσβαση στα ανώτερα κλιμάκια μιας εργασιακής ιεραρχίας.

- Στην εκπαίδευση: Εκδίωξη εγκύων κοριτσιών από το σχολείο, απαγόρευση μόρφωσης στις γυναίκες, εμπόδια στο δρόμο των κοριτσιών προς την εκπαίδευση (κυρίως τα ανώτερα κλιμάκια), εχθρικό περιβάλλον στην τάξη με διακρίσεις ή και βία (λεκτική, σωματική) κατά των κοριτσιών, διάδοση πεποιθήσεων πως ορισμένα επαγγέλματα—κυρίως μαθηματικά ή επιστήμες—δεν είναι για γυναίκες επειδή δεν είναι τόσο λογικές, συγκεντρωμένες ή έξυπνες όσο οι άντρες, χαμηλότερη ποσόστωση γυναικών στα ανώτατα εκπαιδευτικά αξιώματα.

- Στις ένοπλες δυνάμεις: (μερικός ή ολικός) αποκλεισμός των γυναικών από τα ένοπλα σώματα ή ορισμένες ανώτερες βαθμίδες τους.

- Στη θρησκεία: στιγματισμός των γυναικών ως «κατώτερων», «αμαρτωλών» και «ακάθαρτων», θεσμική υποταγή τους στο αρσενικό, μερικός ή ολικός αποκλεισμός τους από το ιερατείο και ορισμένους χώρους της εκκλησίας (άβατα, ιερά).

- Στην επιστήμη: στρέβλωση ή αποσιώπηση θεμάτων που αφορούν τις γυναίκες, πατριαρχικές εκ προοιμίου προκαταλήψεις που διαμορφώνουν τα ερευνητικά αντικείμενα, μεθόδους και αποτελέσματα, νοοτροπία αποκλεισμού των γυναικών από τις φυσικές επιστήμες ως «ακατάλληλες» για το είδος της ευφυίας τους.

- Στη γλώσσα: χρήση αρνητικά χρωματισμένου λόγου (π.χ. «κάνεις σαν γυναικούλα») ή χρήση του αρσενικού τμήματος ως γνώμονα ή συνώνυμου για ένα σύνολο (π.χ. «ο άνθρωπος»), σεξιστικά ανέκδοτα και παροιμίες, σύνδεση του άνδρα με την έλλογη γλώσσα και το νου και της γυναίκας με την άναρθρη βιολογική ύπαρξη.

- Στην δημόσια ζωή: «γυάλινη οροφή» για τις γυναίκες-λειτουργούς ή διεκδικητές ανωτέρων ή ανωτάτων δημοσίων αξιωμάτων, ελλειμματική εκπροσώπηση των γυναικών στα διάφορα σώματα εξουσιών, αποσιώπηση των γυναικείων θεμάτων, δυο μέτρα και δύο σταθμά [double standard] όσον αφορά γυναικείες και αντρικές δράσεις, ή και ως προς τα δικαιώματά τους ως πολίτες.

- Στα σεξουαλικά δικαιώματα: θεωρούμενη ως «φυσική» εκμετάλλευση της γυναικείας σεξουαλικότητας στην πορνογραφία, στην πορνεία και την παράνομη διακίνηση γυναικών[trafficking], στιγματισμός της γυναικείας σεξουαλικότητας ως αποσιωπητέου θέματος ή ως ανέκδοτου, δύο μέτρα και σταθμά όσον αφορά παρόμοιες σεξουαλικές συμπεριφορές ανδρών και γυναικών (π.χ. «ψυχρή/ κύριος»).

- Στα ανθρώπινα δικαιώματα: μερική ή και ολική άρνηση ανθρώπινης υπόστασης ή αυτονομίας στις γυναίκες, έκθεση των γυναικών σε περισσότερες πιθανότητες και μορφές βίας (π.χ., κλειτοριδεκτομή, «εθνικές εκκαθαρίσεις»), δύο μέτρα και σταθμά όσον αφορά την αξία ανδρών και γυναικών απέναντι στο νόμο (π.χ., ήπιες τιμωρίες ή απαλλαγές για βιασμούς και πράξεις βίας που βαφτίζονται «εγκλήματα πάθους» ή «τιμής»).

Πηγή : Fylopedia 

Η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα.>

Η ιστορία μιας Νιγηριανής μητέρας >

"Δεν γεννιέσαι γυναίκα,γίνεσαι" 

Εδώ περισσότερα

Η Θέση της γυναίκας στο Ισλάμ

Εδώ

Βία κατά των γυναικών>

Εργασία ΕΔΩ